Πολιτιστικός και ιστορικός τουρισμός στο Δήμο Νοβατσι (Ιστορική διαδρομή)

Κατηγορία: Култура - Culture

Ανακαλύψτε τα αξιοθέατα πολιτιστικής και ιστορικής σημασίας στο Δήμο Νοβατσι.  Επισκεφθείτε τους τόπους που σημειώνονται στο χάρτη και καλά μελετήσετε τη διαδρομή πριν ξεκινήσετε το ταξίδι σας.

1. Δήμος  Novatsi

Σημείο εκκίνησης είναι το κτίριο διοίκησης του Δήμου Novatsi  το οποίο  βρείσκεται 9,6 χιλιόμετρα από την Μπίτολα. Εδώ μπορείτε να πάρετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους τόπους που σκοπεύετε να επισκεφθείτε και την κατάσταση των δρόμων.

novaci

2. Η λίμνη Σούβοντολ

Κατασκευάστηκε για τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας “REK Bitola”, δηλαδή είναι μία  τεχνητή λίμνη. Το Σούβοντολ είναι μια τοποθεσία με πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα από ταξιδιώτες, ορειβάτες και ψαράδες.
Απέχη από το Novatsi  9,3 km  και η λίμνη αυτή είναι ένα εξαιρετικό τοπίο για χαλάρωση και αναψυχή.

suvodol-03

3. Χωριό Makovo

Βρίσκεται 19,3 χιλιόμετρα από το Novatsi  αποτελεί θύρα εισόδου του νότιου Μοριχόβου (Mariovo). Το υψόμετρό του είναι  έως 850 m καί γι’αυτό έχει δριμείς χειμώνες και καθαρό αέρα. Το όνομα Μακοβο προέρχεται από το υποκοριστικό του Μάκο. Στα 1568 ζούσαν 160 κάτοικοι. Στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το χωριό υπέστη πολές καταστροφές. Στο Μάκοβο υπάρχει  Ιερός  Ναός του Αγίου  Αρχαγγέλου Μιχαήλ, που χτίστηκε το 1860, και  κατά τον  Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο  καταστράφηκε εκ θεμελίων και το 1926 αναστηλώθηκε ως Ιερός Ναός της  Ανάστασεως.  Οι κάτοικοι του Μάκοβο γιορτάζουν το Πάσχα.
Ιερά Μονή της Αγίας Παρασκευής   εγκαινιάστηκε το 2002. Γιορτάζει την ημέρα της Αγίας Παρασκευής

makovo-01

4. Η Λύμνη «Ράπεσκο Εζερο»

Βρίσκεται 22,5 χιλιόμετρα   από το Novatci (32 χλμ από την Μπίτολα), η τεχνητή λίμνη «Rapeshko ezero»  αποτελεί ένα ευχάριστο θέαμα για τους επισκέπτες των περιοχών αυτών και πραγματικό τόπο αναψυχής σε αυτή τη σχετικά ξηρή περιοχή. Η λύμνη κατασκευάστηκε για τις ανάγκες των κτηνοτρόφων του χωριού Ράπες και προσφέρει πραγματικά  μιά ευχάριστη τοποθεσία για χαλάρωση και αναψυχή.

rapesko-ezero

5. Το χωριό Ράπες

Χωριό Rapesh  είναι παλιός οικισμός του Μαρίοβο και το όνομά του  προέρχεται από τον Ράπολ, και εκείνος από τον Χαραλάμπη ή τον Ράχοσλαβ. Στα αρχεία της  απογραφής κατά την Οθωμανική περίοδο του XV αιώνα, αναφέρετε το χωριό με 65 κατοίκους.
Το Χωριό Ράπες βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του βουνού Σέλετσκα σε υψόμετρο 700 μ. Γιορτάζη την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
 Στο χωριό υπάρχη ο κοινός Ναός της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Δημητρίου.
Αρχικά κτήστηκε κάπου στα 1860  από πέτρα, με είσοδο από τη νότια και δυτική πλευρά, διακοσμημένο με τοιχογραφίες και εικόνες. Tο 1918 βομβαρδήστικε και καταστράφηκε. Μετά τον πόλεμο, το 1919 οι κάτοικοι  επέστρεψαν στα σπίτια  και τα  ξαναχτίσανε.
Το χοριό Ράπες  βρίσκεται σε απόσταση 24 χλμ από το χ. Νόβατσι.

rapes-01

6. Το φαράγγι του Μαυροποτάμου (Τσρνα Ρεκα)

Κοντά σε ένα μέρος που ονομάζεται "Λεύκες" (Γιασίκιτε) ο περιφερειακός δρόμος του Ράπες-Γραντέσνιτσα μπαίνει στο φαράγγι της Μαυρoποτάμου. Σε αυτό το σημείο τελειώνει και η άσφαλτος και αρχίζει ο παλιός  δρόμος  σε σχετικά καλή κατάσταση και για κίνησει αυτοκινήτων.

kanjon-crna-reka

7. Η γέφυρα του Ράπες

Βρίσκεται στο Μαυροπόταμο  (Τσρνα Ρέκα) σε 29 χιλιόμετρα από το Νόβατσι.  Η γέφυρa του Ράπες είναι η είσοδος του Παλιού Mαρίοβο. Σ’αυτό το μέρος συχνά μπωρείτε να δείτε ψαράδες να ψαρεύουν στον Μαυροπόταμο, και επίσης είναι ένας χώρος που χρησιμοποιείται συνήθως για την ανάπαυση των επιβατών που ταξιδεύουν προς τα χωριά  Ζόβικ, Μπρνικ, Μπουντιμίρτσι, Σταράβινα, Γραντέσνιτσα.

crna-reka

8. Δρόμος προς το χωριό και Ζοβικ και Μονή Chebrenski

Η διασταύρωση του δρόμου προς το χωριό Ζόβικ είναι σε απόσταση 35.5 χλμ από το χ. Νοβατσι. Από το σημείο αυτό ξεκινά ασφαλτόδρομο μήκους 5 χιλιομέτρων που οδηγεί στο χωριό Ζόβικ.

9. Μονή Chebrenski manastir

Τσέμπρεν του Μοριχόβου είναι ένας τόπος με πλούσιο ιστορικό παρελθόν.
Η περιοχή του Τσέμπρεν είναι υπό διοίκηση του χωριού Ζόβικ και του Δήμου Νοβατσι. Σύμφωνα με γραπτές πηγές, η πόλη στον τόπο "Chebren" κοντά στο χωριό Ζόβικ, στο Μεσαίωνα ονομαζόταν Chemren. Επιβεβαιώνει ο σέρβος Αρχιεπίσκοπος Ντάνιλο κατά τη διάρκεια της βασιλείας του βασιλιά Ντούσαν στο έργο του «Βίοι των Βασιλέων και Αρχιεπισκόπων της Σερβίας". Μεταξύ άλλων πόλεων αναφέρεται και η πόλη Chebren. Σήμερα, αυτό φαίνεται από τα διατηρημένα οργανωμένα πέτρινα ερείπια. Η πόλη Chemren, σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα, μέχρι το 1331-34 χρόνια, όταν καταλήφθηκε από τον αυτοκράτορα Ντούσαν, ήταν μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Με την άφιξη των Τούρκων η πόλη έπαψε να υπάρχει, και στη θέση του παρέμεινε ένα μικρό χωριό με το Μοναστήρι "Αγ. Δημητρίου " σήμερα γνωστό ως " Chebren ". Το χωριό σιγά-σιγά εξαφανίστηκε, και παρέμεινε το μοναστήρι μόνο το οποίο ακόμη στις αρχές του 18ου αιώνα, είχε ένα σχολείο για τους ιερείς που εκτέλεσαν τις υπηρεσίες τους στις εκκλησίες σε ολόκληρη την περιοχή του Μοριχόβου. Το μοναστήρι ήταν πολύ ανεπτυγμένο μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα.
Η τοποθεσία "Πόλη Chebren" βρίσκεται σε χωριστό ηφαιστειακό σωρό ή τούμπα στο φαράγγι του ποταμού Τσρνα Ρεκα (Ερίγωνα στην αρχαιότητα), καθώς και στο κάτω χώρο δίπλα στο ποτάμι νότια του λόφου, περίπου 140 μέτρα πάνω από το ποτάμι, κοντά και βορειοδυτικά του χωριού Ζόβικ.
Σε αυτή την περιοχή, μπορείτε ακόμα να δείτε τα αρχαία ερείπια ενός μεσαιωνικού μοναστηριού και του εκτοπισμένου χωριού Chebren. Ο τοπικός ορεινός δρόμος που ξεκινούσε δυτικά από την πεδιάδα και διάσχιζε το οροπέδιο νότιου Μοριχόβου, άγγιζε το Chebren και ανέβαινε μέχρι τις αγκαλιές του Καϊμακτσαλαν – ορό Κοζουφ ανατολικά, προς τα παλιά ορυχεία σιδήρου. Σήμερα είναι ο δρόμος Σουβοντόλ-Ράπες-Μάναστηρ-Πόλτσιστε.Η αρχαιολογική έρευνα υπό την ηγεσία από τους εμπειρογνώμονες του τότε Εθνικού Μουσείου της Μπίτολα, στην τούμπα Chebren απέδειξε την ύπαρξη προαρχαίων οικισμών της εποχής κυριαρχίας των Μακεδόνων βασιλέων, σύμφωνα με τα ανακαλυφθέντα νομίσματα της εν λόγω περιόδου.
Μέσα στο μοναστήρι Chebren σήμερα λειτουργούν οι ναοί του Αγίου Δημητρίου και του Αγία Σωτήρα.

00-cebren-mariovo

01-cebren-mariovo

 

10. Χωριό Ζόβικ

Το χωριό Ζόβικ υπάγεται στο Δήμο Νοβατσι και βρίσκεται σε υψόμετρο 725 μέτρων. Το χωριό κάποτε βρισκόταν περίπου 500 μέτρα πριν από την τρέχουσα θέση και ονομαζόταν Lenishte. Αλλά κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας λεηλατήθηκε και πυρπολήθηκε και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν αλλού και έτσι εγκαταστάθηκαν στο σημερινό χωριό Ζόβικ.
Το όνομα το χωριό πιθανότατα έλαβε από το όνομα μιας πηγής που βρισκόταν στο σημερινό χωριό Ζόβικ και οι κάτοικοι του τότε χωριού Lenishte την έλεγαν Bzovik επειδή γύρω της είχε πολύ Boz, η οποία είναι η βάση του ονόματος.
Το χωριό έχει δύο εκκλησίες, συμπεριλαμβανομένων: του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Ατανάς, αλλά το χωριό είναι περισσότερο γνωστό με τη γέφυρα του ποταμού Γκράντεσκα Ρεκα.
Σύμφωνα με την απογραφή του 1953 στο Ζόβικ έζησαν 356 κατοίκους, αλλά τώρα ζουν μόνο περίπου 30 κατοίκους.
Ζόβικ αναβιώνει κατά τη διάρκεια της γιορτής του Αγ. Δημητρίου οπότε και γιορτάζει το χωριό. Στο Ζόβικ διεξάγεται και η συνάντηση «Zovichka sredba" κατά την οποία συγκεντρώνονται οι εκτοπισμένοι χωρικοί και τότε το χωριό είναι γεμάτο από ανθρώπους όπως κάποτε. Αλλά τα τελευταία χρόνια μπορούμε να πούμε ότι όλο και περισσότεροι κάτοικοι του χωριού επιστρέφουν και ξαναχτίζουν τα παλαιά τους σπίτια  και τα μετατρέψουν σε εξοχικές κατοικίες.

zovik-mariovo-01

zovik-mariovo-02

zovik-mariovo-03

11. Πέτρινο γεφύρι στο χωριό Ζόβικ

Κοντά στο χωριό Ζοβικ ρέει το ποτάμι Gradeshka, που πηγάζει στο βουνό Νίτζε, και εκβάλλεται πρώτα στο ποτάμι Σάτοκα, και μετά στο ποταμό Τσρνα Ρεκα. Το ποτάμι Gradeshka που ρέει σε πετρώδη κοίτη έχει διαμορφωθεί φαράγγι με  ασυνήθιστη ομορφιά. Στο ποτάμι Gradeska βρίσκεται μία όμορφη πέτρινη κατασκευή –Γέφυρα του Ζόβικ.
Η πέτρινη γέφυρα βρίσκεται κοντά στο χωριό. Ο σκοπός του ήταν να γεφυρώσει το ποταμό Gradeshka. Χτίστηκε με σκοπό την επικοινωνία του πληθυσμού  κατοικημένων περιοχών κατά μήκος του ποταμού, δηλαδή Mariovo χωριά Beshishte και Polchishte. Στους μεσαιωνικούς χρόνους στη θέση της πέτρινης γέφυρας υπήρχε μάλλον ξύλινη, η οποία σύμφωνα με την αφήγηση των κατοίκων του χωριού κατεδαφίστηκε όταν μία φορά κατά τη διάρκεια μεταφοράς ήταν υπερφορτωμένη.

most-s-zovik-01
Στην 1955/6 έτος ο μάστορας Gjuladin ή Dzhuladin κάτοικος χωριού Λαμπούνιστα, περιοχή Στρούγκας, και Τράικο Σεκιρκοβ πάλι την χτιστηκαν με τις προσπάθειες του τοπικού πληθυσμού και τις κολεκτίβες. Ακριβώς στην προσέγγιση στη γέφυρα σ’ένα ψηλό βράχο είναι ζωγραφισμένος ο Άγιος Γεώργιος, που αποτελεί ένα είδος υπολειμμάτων του εκκλισάκι που υπήρχε εκεί. Η τοιχογραφία χρονολογείται από πρόσφατα, δηλαδή από το 1925 με χαραγμένα τα ονόματα των δωρητών.
Ζωγραφική με απεικόνιση του Αγίου Γεωργίου (φωτογραφία)

most-s-zovik-04

Η τοιχογραφία με την εικόνα του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται σε ένα ορθογώνιο πλαίσιο που επάνω καταλήγει με σχήμα τόξου.
Το πλαίσιο είναι βαμμένη λωρίδα με τρεις γραμμές: κόκκινη στη μέση, η οποία είναι η μεγαλύτερη και περιορίζεται από λεπτότερη λευκή ταινία στο εσωτερικό και το μαύρο στο εξωτερικό. Με κεντρική τοποθετηση είναι η εικόνα του Αγίου Γεωργίου σε ένα άσπρο άλογο και με κόκκινο φόρεμα που σκοτώνει τον δράκο.
Το φόντο είναι βαμμένο με γαλάζιο χρώμα. Στο κάτω μέρος του φόντου παρουσιάζεται ένα βραχώδες τοπίο. Στο επάνω μέρος του φόντου με την εκκλησιαστική σλαβική γλώσσα είναι γραμμένη με λευκό η συντομογραφία του ονόματος του αγίου-Μεγαλομάρτυρας και το πλήρες όνομα Γεώργιος. Οι τοιχογραφία του βράχου αποκαταστάθηκε το 2006 από το Ινστιτούτο Προστασίας Πολιτιστικών Μνημείων και το Μουσείο της Μπίτολα.
Η γέφυρα είναι ένα από τα πιο όμορφα αρχιτεκτονικά έργα του Μοριχόβου. Χτισμένη από πέτρα ή σκαλιστά και μισή λαξευτή πέτρινα μπλοκ. Έχει σχήμα αψίδας  και είναι προσαρμοσμένη στη διαμόρφωση του εδάφους. Στο κατώτερο τμήμα κοντά στην όχθη του ποταμού από πλευράς του χωριού Ζόβικ χτιστηκε μύλο, το οποίο ο πληθυσμός το χρησιμοποιούσε για το άλεσμα των δημητριακών. Ο μύλος είναι χτισμένος από πέτρα και σκεπάστηκε με πέτρινες πλάκες.
Λόγω της συνολικής ελκυστικότητας και διαχρονικής εντύπωσης που αφήνει το χωριό, ακόμα και τώρα έγινε πηγή έμπνευσης και αντικείμενο ενδιαφέροντος για πολλούς καλλιτέχνες, βιολόγους και ανθρωπολόγους, γεωλόγους και πολλά άλλα επαγγέλματα.
Το 2014 η γέφυρα επισκευάστηκε και αναστηλώθηκε από το Δήμο Νόβατσι.

most-s-zovik-05

12. Χωριό Σταραβινα

Σταράβινα είναι ένα χωριό του Δήμου Νόβατσι που βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού Νίτζε και 50 χλμ από Μπίτολα.
Σταράβινα είναι συνοριακό χωριό, διότι είναι σε απόσταση περίπου 20 χλμ από το νότιο γείτονά μας Ελλάδα. Σύμφωνα με ορισμένες αφηγήσεις το όνομα του χωριού προέρχεται από τις λέξεις παλιά κρασιά (Stari vina). Δηλαδή, σε αυτή την περιοχή, υπήρχan πολύ παλιά αμπέλια που έχουν κάνει το καλό κρασί, όμως αργότερα μετά τους πολέμους καταστράφηκαν.
Staravina όπως και πολλά άλλα χωριά της περιοχής του Μοριχόβου είχαν ένδοξο παρελθόν. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με την απογραφή του 1953 στο χωριό Staravina ζούσαν 741 κατοίκους. Αλλά όχι γι’αυτό μόνο. Στην Staravina λειτούργησε φρουρά όπου στεγαζόταν το αρχηγείο του στρατού, ιατρείο, και το 1950 χτίστηκε και κεντρικό Δημοτικό οκτώ ετών σχολείο όπου τα παιδιά έρχονται από όλα τα γύρω χωριά.
Staravina επίσης μια φορά ήταν η έδρα του Δήμου του Μοριχόβου της  Μπίτολας, και το 1997, διαμορφώθηκε Δήμος Staravina η οποία, δυστυχώς, διαλυθηκε το 2005, λόγω του μικρού αριθμού των κατοίκων και την ανικανότητα αυτοχρηματοδότησης.
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2002 Staravina είχε μόνο 23 κατοίκους. Το χωριό ζωντανεύει μόνο κατά τη διάρκεια της γιορτής Μεγάλη Παναγία, όταν γιορτάζει το χωριό.

staravina-mariovo-01

13. Το σπίτι της Κales Anga στο χωριό Σταραβινα

Κales Anga ήταν μία από μεγαλύτερες λαϊκές ηρωίδες και το χωριό Staravina είναι η γενέτειρά της. Ήταν κορίτσι του Μοριχόβου με σιδερένια θέληση, έτοιμη στο κόστος της ζωής της να διατηρήσει την πίστη της και να μην παραδοθεί στον Καδή του Πρίλεπ. Η Κales Anga προήλθε από την οικογένεια Sirmevci, που ζούσε σε αυτή τη γειτονιά, έτσι στους ντόπιους αυτό το σπίτι είναι γνωστό ως το "Σπίτι της Κales Anga"

kukjata-na-kales-nagja-01

Η Κales Anga είχε συλληφθεί  με ύπουλο τρόπο και τη διάσωση της από το σπίτι του καδή, κατά κάποιο τρόπο ήταν εισαγωγή σε οργανωμένη εξέγερση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η λεγόμενη "Εξέγερση Μοριχόβου"  στο 1564-1565 έτους. Ο πληθυσμός του Μοριχόβου έδειξε μεγάλη  αντίσταση εναντίον του οθωμανικού στρατού και επανειλημμένα τον είχαν και νικήσει.
Όμως περιβάλλεται από όλες τις πλευρές από πολύ πιο πολυάριθμο εχθρό, οι αντάρτες αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στο φρούριο Πέστα, που βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά και Staravina και Gradesnica. Ανίκανο να κατακτήσει το φρούριο, ο οθωμανικός στρατός, χρησιμοποιεί πανουργία και βρίσκει το υπόγειο κανάλι μέσω του οποίου το φρούριο τροφοδοτείται με νερό.
Μερικοί από διψασμένους αντάρτες αποφάσισαν να πολεμήσουν μέχρι θανάτου στις πύλες του φρουρίου, και ενώ τα υπόλοιπα με τις γυναίκες και τα παιδιά μεταφέρθηκαν σε αιχμαλωσία.
Θέα στο φρούριο Πέστα (φωτογραφία)

kukjata-na-kales-nagja-08

Μετά την Εξέγερση του Μοριχόβου το φρούριο έχει χάσει τον αρχικό σκοπό του και είχε αφεθεί στη φθορά του χρόνου. Σήμερα κατεδαφισμένο, σε μεγάλο βαθμό λόγω των βομβαρδισμών κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, παραμένει ως σιωπηλός μάρτυρας στην πολυτάραχη ιστορία της περιοχής αυτής.)
(Ο μύθος για την Kales Anga είναι αθανατοποιημένoς στο μυθιστόρημα του Stale Popov.) Το σπίτι από το οποίο προέρχεται η πιο όμορφη και γνωστή κοπέλα του χωριού εξακολουθεί να στέκεται περήφανα στα αρχικά  θεμέλια στο χ. Σταράβινα.
Σήμερα το κτίριο, που ονομάζεται το Σπίτι της Κales Anga αποτελεί ένα παραδοσιακό είδος κατασκευής, ορθογώνιος, κτιστός από φυσικά υλικά (ξύλο, πέτρα και λάσπη), με λειτουργικό και συμβολικό διαχωρισμό των «άνω» και «κάτω» μερών. Άνω των νοικοκυριών, και κάτω για τα ζώα. Λόγω του ήπιου κλίματος του Μοριχόβου είναι γνωστά τα ανοικτά τσαρδάκια. Τέτοιο τσαρδάκι συναντάμε και στο Σπίτι της Κales Anga.

kukjata-na-kales-nagja-02

14. Χωριό Γκραντεσνιτσα (Gradesnica)

Γκραντεσνιτσα είναι ένα από τα πιο γνωστά χωριά του Mοριχόβου (της Μπίτολας), το οποίο υπάγεται στο Δήμο του Νοβατσι και απέχει 53 χιλιόμετρα από την Μπίτολα.
Η τοποθεσία του χωριού αυτού είναι πολύ συγκεκριμένη, και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι Γκραντεσνιτσα βρίσκεται αρκετά κοντά στο Πρίλεπ, καθώς επίσης και κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα.

gradesnica-mariovo-01
Υπάρχουν παραδοχές ότι το Gradesnica πήρε το όνομά του ότι σε σχέση με άλλα χωριά του Μοριχόβου ήταν το πιο προηγμένο και έμοιαζε την πόλη, ενώ άλλοι υπόθεση είναι ότι το Gradesnica έλαβε το όνομα από το ποταμό Gradeshka reka.
Gradesnica είναι ορεινό χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μέτρων και βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Gradeshka reka το οποίο κάνει το χωριό αρκετά ζωντανό.
Αυτό το χωριό ήταν αρκετά διάσημος για το υψηλό ποσοστό γεννήσεων και, ως εκ τούτου, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι Gradesnica ανέκαθεν ήταν πολυπληθέστερο από όλα τα χωριά του Mariovo. Όμως και αυτό το χωριό  έπαθε από τις μαζικές μεταναστεύσεις του Μοριχόβου κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Έτσι, από 1085 κατοίκους στην απογραφή του πληθυσμού το 1953, σήμερα στο χ. Γκραντέσνιτσα ζουν λιγότερο από 100 κατοίκους.

15. Εκκλησία Αγ. Δημητρίου του χ. Γκραντεσνιτσα

Στο χωριό Γκραντέσνιτσα υπάρχουν εννέα εκκλησίες. Μία από τις παλαιότερες είναι η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, για την οποία μερικοί συγγραφείς πιστεύουν ότι προέρχεται από τον XIV αιώνα και XV αιώνα. Δυστυχώς, ο Ναός του Αγίου Δημητρίου, πολύ λίγα έχει ερευνηθεί μέχρι στιγμής αν και το 1992 έχει εκδοθεί απόφαση για το καθεστώς του ως μνημειακού, ακίνητου, πολιτιστικού αγαθού.
Στο παρελθόν, η ομάδα του Ινστιτούτου για την Προστασία των Πολιτιστικών Μνημείων έχει κάνει καταγραφή των πολιτισμικών μνημείων της περιοχής του Μοριχόβου, όταν καταγράφηκε και αυτό το μνημείο του πολιτισμού, αλλά με τα βασικά στοιχεία μόνο. Κατά τη διάρκεια του 2000, το Ινστιτούτο Προστασίας Πολιτιστικών Μνημείων και το Μουσείο της Μπίτολα έχει λάβει ορισμένα προληπτικά μέτρα που αφορούν την αρχιτεκτονική και τις τοιχογραφίες.

sv-dimitrij-s-gradesnica-01
Κάποιοι συγγραφείς θεωρούν ότι οι τοιχογραφίες της εκκλησίας χρονολογούνται από το τέλος του XIV και τις αρχές του XV αιώνα, αλλά οι μελέτες των άλλων συγγραφέων αναφέρουν ότι μέρος των τοιχογραφιών και του κτιστού τέμπλου χρονολογούνται από αρχές του 16ου αιώνα.
Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στην είσοδο του χωριού κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί στο χωριό.
Πρόκειται για μια μονόκλιτη εκκλησία με ορθογώνια βάση με την είσοδο στη δυτική πλευρά και την αψίδα στην ανατολική πλευρά. Χτισμένο από επεξεργασμένη και ημι-επεξεργασμένη πέτρα που χρησιμοποιείται και για την ημικυκλική αψίδα. Στην είσοδο στη δυτική πλευρά σε μια σκαλισμένη κόγχη ζωγραφίστηκε ο Άγιος Δημήτριος, ο προστάτης της εκκλησίας. Η τοιχογραφία εδώ δεν είναι πλήρως διατηρημένη. Στο εσωτερικό του ναού ήταν οι τοιχογραφίες πάνω στην επιφάνεια του κονιάματος από ασβέστη, σχεδόν σε όλη την επιφάνεια (ανατολικό, δυτικό, βόρειο, νότιο τοίχο, στην αψίδα και το κτιστό τέμπλο).
Σήμερα οι τοιχογραφίες δεν είναι πλήρως διατηρημένες, λόγω ζημιάς που έχει προκληθεί στο κτίσμα της εκκλησίας με την πάροδο του χρόνου.
Εντυπωσιακό είναι το τεράστιο πέτρινο τέμπλο που χωρίζει τον ναό από το ιερό χώρο του βωμού. Στη συνέχεια στον κυρίως ναό βρίσκονται μαρμάρινοι κίονες, από έναν στη βόρεια και νότια πλευρά του κυρίως ναού. Πάνω από τους πυλώνες και το εικονοστάσιο χτίστηκαν από τρία τυφλά τόξα, πάνω στα οποία υψώνεται η πέτρινη αψίδα.

sv-dimitrij-s-gradesnica-04

Συνολικό μήκος της διαδρομής και στις δύο κατευθύνσεις:

106 χιλιόμετρα όταν ξεκινά από το Νοβατσι
125 χιλιόμετρα όταν ξεκινά από την Μπίτολα

Τα υψόμετρα

Τα υψόμετρα όλων των μερών σημειώνονται στο διαδραστικό χάρτη

Συστάσεις

Συνιστάται συνοδεία αδειούχου οδηγού βουνού.
Ορισμένες τοποθεσίες είναι προσβάσιμες μόνο με τα πόδια ή οχήματα παντός εδάφους. Να μελετήσετε καλά τη διαδρομή πριν την έναρξη του ταξιδιού.