Калеш Анѓа
Селото Старавина е најпознато според локалната хероина Калеш Анѓа.
Името на Старавина
Имало во Старавина стари лозја, ова било погодно место за лозје. Грозјето се обработувало во природни камења за вино.
Мостот во Зовиќ
Bo 1950 година во Зовиќ над реката имало дрвен мост кој не бил многу сигурен и бил тесен.
Зовиќ
Село Зовиќ е лоцирано во општина Новаци, на 50 км од Битола. Во близина на селото течи Градешка Река, на која што се наоѓа едно од најубавите зданија во мариовскиот крај - Зовичкиот Мост.
Трева што бега
Тревата што бега е составена од два дела. Ако не се наберат во исто време може да не се состават.
Црквата св. Димитрија
Се зборува дека таа црква е многу стара 13-14 век. Она што се кажува е дека во Првата свестка војна на неа паднала бомба и не експлодирала туку само направила длапка.
Вода од манастирот св. Илија (Брен)
Од манастирот св. Илија не треба да земаш вода за дома туку само за на терен. Интересно за овај извор е верувањето кај месното население, дека „Вода од Брен, не се носи за дома".
Каменот на арамиите
Порано кога имало многу арамии низ мариовско особено во делот на Градешница и Бешиште
Местото викано Ржта
Ламјата, која била голема - со големи усти, заминала по полето житото да го собере.
Детето што го чувал имотот на своето семејство
Се родило дете со крилја. Мајка му го криела долго време. Свекрвата еден ден и рекла, снао долго време детево не ни го даваш да го видиме, да го искапиме, а нас ни е мерак, знаеш посебно за машките деца.
Змејот што ги чувал лозјата
На местото викано Тумба на крајот од селото се верува дека имало Змеј кој ги чувал, лозјата, нивите, шталите, имотите на селаните од ламјата.
Два змеја
Имало два змеја, еден наш и еден грчки. Грчкиот змеј се заљубил во сестрата на македонскиот змеј Јана.
Јамата што оди во Грција
Во јама над Градешница каде што биле овчарите со овците паднале два брава и како што раскажуваат старите после еден месец излегле во Грција кај морето (кај Солун) ама без волна.
Како селото Градешница го добило своето име
Градешница како место се формирало од две други населби.
Влегувањето на турците во градот Пешта - 2
Градот Пешта со вода се снабдувал од изворите во близина на манастирот Св. Илија кои се наоѓале на растојание од 10-15 километри, а од таму со ќунци била донесена до градот.
Влегувањето на турците во градот Пешта
Градот Пешта кој се наоѓа на висорамнината над Старавина, во атарот на село Градешница, бил заграден со висок ѕид од 3 метри.
Тајната за вечната младост
Според кажувањата на жителите на мариовското село Старавина, оној кој ја има амајлијата направена од две треви кои можат да се најдат само на врвот на Кајмакчалан на планината Ниџе, ќе остане вечно млад, убав и ќе го прати среќа.
Топонимите во регионот на Градешница, Старавина, Зовиќ
Баба е месност помеѓу Старавина и Бзовиќ. Тоа е всушност едно мало ридче. Кај народот постои уверување дека месноста го добила своето име по една зла баба која загинала од гром на тоа место.
Демирхисарска верзија за потеклото на Итар Пејо
Пред сто-двеста можеби и повеќе години Итар Пејо се родил во с.Железнец, каде реката Црна на селаните им е истум до газот.
Итар Пејо
Трајко Огненовски посветен на проучувањето на ликот на Итар Пејо трагајќи низ светската и македонската литература открива дека ликот на Итар Пејо
Пешта - с. Градешница
Пешта е тумба над селото Градешница, на северната страна. Таму имало римска населба, беден и кула, има ѕидишта кои биле ѕидани со вар и песок.
Дошов камен - с. Градешница
Некојси Дошо бил козар, пасел бројно стадо кози.
Имал и крупни прчови.
Змејца - с. Градешница
Змејца е една пештера во реонот на мариовското село Градешница Местото некогаш се викало и Змејова дупка.
Змејот и девојката од с. Старавина
Едно време не знам пред колку години дедо ми расправаше една прикаска. Он ми кажуваше дека некое време си имало змеови како човек да шетат.
Мариово - предание за настанок на името
Во времето на заробувањето на Македонија од Турците, еден паша шетал низ сите села низ Мариово, како се сметаат дваесет и пет села мариовски. Дошол до селото Вепрчани.
Тврдината Пешта
Над клисурата на Градешка Река на 919 метри надморска височина помеѓу селата Градешница и Старавина на 52 километри од Битола се наоѓа Тврдината Пешта.
Куќата на Калеш Анѓа во село Старавина
Калеш Анѓа претставува една од најопеаните народни хероини. Селото Старавина е нејзиното родното место.
Камен мост во село Зовиќ
Селото Зовиќ спаѓа меѓу најживописните села во Мариово. Во близина на селото тече реката Градешка, која извира кај планината Ниџе, а се влива најнапред во реката Сатока, а потоа во Црна река.
Манастир Свети Димитриј во областа Tрново
Недалеку од с. Будимирци кое се наоѓа на 845 метри надморска височина, се наоѓа село Трново на 905 метри надморска височина кое денес важи за напуштена и запоставена област.
Црква Свети Никола село Градешница
Кон крајот на XVIII и почетокот XIX век, во Турската империја се случуваат крупни општественo-политички и економски промени како резултат на воените порази што ја доведуваат земјата во економска и политичка зависност во однос на европските земји.
